Εθνικός Συλλογικός Κατάλογος Επιστημονικών Περιοδικών |
Ο Εθνικός Συλλογικός Κατάλογος Επιστημονικών Περιοδικών (ΕΣΚΕΠ) των ελληνικών επιστημονικών και τεχνολογικών βιβλιοθηκών είναι μια υπηρεσία που το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), στο πλαίσιο του θεσμικού ρόλου του, αναπτύσσει, διατηρεί και διαθέτει. Στον κατάλογο αυτόν παρουσιάζονται τα βιβλιογραφικά δεδομένα των επιστημονικών περιοδικών, έντυπων και ηλεκτρονικών, που διαθέτουν οι ελληνικές βιβλιοθήκες στις συλλογές τους, ενώ για κάθε τίτλο περιοδικού δίνονται τα στοιχεία της συλλογής (holdings) των βιβλιοθηκών που το διαθέτουν. Σήμερα, στον κατάλογο συμμετέχουν με τις συλλογές τους 188 βιβλιοθήκες που αριθμούν 103.386 τίτλους περιοδικών. Η δημιουργία του Εθνικού Συλλογικού Καταλόγου Επιστημονικών Περιοδικών ξεκίνησε το 1983 και τόσο η ενημέρωσή του με νέα στοιχεία περιοδικών και βιβλιοθηκών όσο και η βελτίωση της ποιότητας και εγκυρότητας των εγγραφών γίνεται, εφεξής, σε καθημερινή βάση. Παράλληλα, δεδομένης της σημασίας και της μοναδικότητας του ΕΣΚΕΠ, το ΕΚΤ καταβάλει κάθε προσπάθεια ώστε η αναζήτηση αλλά και η πρόσβαση στις πληροφορίες του καταλόγου να γίνεται με τον πλέον φιλικό προς τον χρήστη τρόπο, ενσωματώνοντας τις δυνατότητες των νέων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών. Περιγραφή Ο κατάλογος δίνει τη δυνατότητα αναζήτησης περιοδικού και αναζήτησης βιβλιοθήκης. Η αναζήτηση ενός περιοδικού στον κατάλογο μπορεί να γίνει με βάση το πλήρες όνομα του περιοδικού, λέξεις από τον τίτλο του, ISSN κ.ά. Στα αποτελέσματα ο χρήστης μπορεί να έχει μια πλήρη βιβλιογραφική εγγραφή για το περιοδικό, με πληροφορίες όπως εκδότης, χώρα έκδοσης, ιστορικό, κ.ά., και έναν κατάλογο με τις ελληνικές βιβλιοθήκες που το έχουν στη συλλογή τους μαζί με τα στοιχεία της συλλογής, δηλ. διαθέσιμα τεύχη και έτη. Η αναζήτηση βιβλιοθηκών είναι δυνατή με βάση το όνομα της βιβλιοθήκης ή την πόλη. Για κάθε βιβλιοθήκη παρέχονται χρήσιμες πληροφορίες, όπως διεύθυνση, στοιχεία επικοινωνίας καθώς και εάν μια βιβλιοθήκη είναι μέλος του Εθνικού Δικτύου Επιστημονικών και Τεχνολογικών Βιβλιοθηκών (ΕΔΕΤΒ). Ο κατάλογος αναπτύσσεται δευτερογενώς, από τη συγκέντρωση δεδομένων των περιοδικών των τοπικών καταλόγων των βιβλιοθηκών που συμμετέχουν. Οι βιβλιοθήκες ενημερώνουν τακτικά το ΕΚΤ σχετικά με τα στοιχεία των συλλογών τους και τις αλλαγές που γίνονται σε τίτλους ή στα στοιχεία των συλλογών (holdings), ώστε να ενημερώνεται ο κατάλογος. Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι τελικές εγγραφές που εμφανίζονται στον ΕΣΚΕΠ, έχουν ομοιογένεια και εγκυρότητα, οι βιβλιογραφικές εγγραφές που συγκεντρώνονται από τις βιβλιοθήκες, αξιολογούνται ως προς την πληρότητα και την ποιότητά τους και τα στοιχεία διασταυρώνονται και συμπληρώνονται με αυτά των εγγραφών που αντλούνται από βιβλιοθηκονομικά εργαλεία όπως ISSN Portal, Ulrich’s Web κά. Παράλληλα οι καταλογογράφοι του ΕΚΤ, με τη βοήθεια των παραπάνω εργαλείων, δημιουργούν βιβλιογραφικές εγγραφές για «νέους» τίτλους περιοδικών όπως πχ για τις χιλιάδες εγγραφές των ηλεκτρονικών περιοδικών που πρόσφατα συμπεριλήφθηκαν στον ΕΣΚΕΠ. Χρήσεις - χρησιμότητα Ο κατάλογος αποτελεί μοναδικό εργαλείο για κάθε χρήστη που αναζητά να εντοπίσει τις βιβλιοθήκες που περιλαμβάνουν στη συλλογή τους ένα συγκεκριμένο περιοδικό και το σύνολο των συλλογών μιας βιβλιοθήκης. Η πληροφορία «Hλεκτρονική Tοποθεσία» που συμπεριλαμβάνεται στην βιβλιογραφική εγγραφή ενός ηλεκτρονικού περιοδικού διευκολύνει την online πρόσβαση του χρήστη, στο πλήρες κείμενο των άρθρων του περιοδικού (όταν ο χρήστης ή η οικεία βιβλιοθήκη του έχει ενεργή συνδρομή) ή στα περιεχόμενα (Table of Contents) του περιοδικού (πληροφορία που συνήθως οι εκδότες διαθέτουν ελεύθερα online). Ο χρήστης μπορεί να απευθυνθεί στην κοντινότερη βιβλιοθήκη μέλος του δικτύου ΕΔΕΤΒ και να παραγγείλει άρθρα από περιοδικά που βρίσκονται στη συλλογή κάποιας άλλης βιβλιοθήκης μέλους του δικτύου, ενώ με σύνδεση με την ιστοσελίδα της βιβλιοθήκης μπορεί να ενημερωθεί για τη διεύθυνση τα στοιχεία επικοινωίας με το προσωπικό της, τη διεύθυνση, τις ώρες λειτουργίας κτλ. Οι βιβλιοθήκες μπορούν να χρησιμοποιούν τον κατάλογο για να παραπέμπουν τους χρήστες τους σε άλλες βιβλιοθήκες ή για να παραγγείλουν online, για λογαριασμό χρηστών τους, αντίγραφο άρθρου από ένα περιοδικό που δεν έχουν στη συλλογή της, σε μια βιβλιοθήκη του δικτύου ΕΔΕΤΒ που το έχει. Κατά τη διαδικασία της διαμόρφωσης ή αξιολόγησης της συλλογής περιοδικών μιας βιβλιοθήκης, η αναζήτηση στον κατάλογο επιτρέπει τον εντοπισμό των πολυ-επαναλαμβανόμενων τίτλων και την αντικατάστασή τους με άλλους τίτλους που είναι αναγκαίοι και δεν περιλαμβάνονται στην εθνική συλλογή. Οι καταλογογράφοι στις βιβλιοθήκες μπορούν να συμβουλεύονται τις βιβλιογραφικές εγγραφές των περιοδικών που υπάρχουν ήδη στον κατάλογο, προκειμένου να δημιουργήσουν τις εγγραφές στους δικούς τους τοπικούς καταλόγους, ενώ μελλοντικά σχεδιάζεται να υλοποιηθεί η δυνατότητα στις βιβλιοθήκες-μέλη να μεταφορτώνουν τις έγκυρες και ποιοτικές βιβλιογραφικές εγγραφές του ΕΣΚΕΠ σε MARC format, για χρήση αλλά και αναβάθμιση των εγγραφών των τοπικών καταλόγων τους μέσω ασφαλούς Z39.50 σύνδεσης. Ιστορικό Η δημιουργία του Εθνικού Συλλογικού Καταλόγου Επιστημονικών Περιοδικών των ελληνικών επιστημονικών και τεχνολογικών βιβλιοθηκών ξεκίνησε το 1983 και αποτέλεσε την πρώτη online βάση δεδομένων του ΕΚΤ. Το 1985 κυκλοφόρησε η πρώτη έκδοση σε έντυπη μορφή και περιελάμβανε τις συλλογές ενός αρχικού πυρήνα 5 βιβλιοθηκών, συγκεκριμένα του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ), του ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος, του Ινστιτούτου Παστέρ, του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ) και του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), που αριθμούσαν 5.000 τίτλους περιοδικών. Ακολούθησαν άλλες 2 έντυπες εκδόσεις το 1989 και το 1992. Κάθε έντυπη έκδοση διανεμήθηκε σε περίπου 1.500 βιβλιοθήκες της χώρας. Σήμερα ο κατάλογος περιλαμβάνει τις συλλογές επιστημονικών περιοδικών, έντυπων και ηλεκτρονικών, από 188 βιβλιοθήκες, που αριθμούν 103.386 τίτλους, και είναι ελεύθερα διαθέσιμος σε όλους στο Διαδίκτυο. |